Controle - Werking van de oplooprem.
Werking oplooprem
Om het artikel rijden in de bergen te onderbouwen leek het me verstandig om kort de werking van de oplooprem uit een te zetten.
Caravans en aanhangwagens tot 3500 kg toegestane maximum massa, zijn voorzien van een oploopreminrichting.
Deze reminrichting bestaat uit een aantal hoofdonderdelen.
Remtrommel - remschoenen met remvoering – spreidslot – remkabels – evenaar – remstang
Het oploopdeel aan de voorzijde van de dissel, bestaat uit een pijp met schuifstuk – trekhaan en een oploopdemper, zie foto’s.
Kenmerkend is dat voor het in werking stellen van de oplooprem, geen remdelen aan het trekkende voertuig zijn verbonden. De oplooprem stelt zichzelf in werking!
Werking.
Wanneer met een caravancombinatie middels de autorem (bedrijfsrem) wordt geremd, neemt de snelheid van de auto af. Doordat de caravanmassa de (rij)snelheid wil behouden, gaat de caravan inlopen (oplopen) en schuift het oplooprem deel, wat aan de dissel zit, over de pijp die is verbonden met de kogelkoppeling. Het uiteinde van de pijp loopt tegen de trekhaan, die daardoor achterover wordt geduwd. De aan de trekhaan bevestigde trekstang, trekt via de evenaar (voor gelijke remverdeling links/rechts) aan de remkabels. In de remtrommel worden de remschoenen door het spreidslot naar buiten bewogen.De remvoeringen worden tegen de binnenzijde van de remtrommel gedrukt.
Door de ontstane opduwkracht van de caravan wordt het remvermogen bepaald. Hoe groter de opduwkracht hoe groter de remkracht. Wanneer er voor langere duur wordt geremd zien we dat er een evenwicht ontstaat tussen de mate van remmen van trekkend voertuig en de caravan. Dit noemt men ook wel remharmonisatie. Kortom de caravan kan niet harder remmen dan het trekkende voertuig. Immers op het moment dat de remwerking van de caravan groter dreigt te worden, lost de rem zodanig dat die gelijk wordt met de vertraging van het trekkende voertuig. De autorem kan vaak meer remvertraging behalen dan de oplooprem van de caravan. In dit geval zal de caravan remmen maar blijven opduwen, omdat het remvermogen van de caravan niet toereikend is. Denk in dit verband aan een auto met een ABS remsysteem en een caravan oplooprem. Wanneer de autorem wordt losgelaten zien we dat enig moment daarna de oplooprem wordt gelost. Het schuifstuk aan de voorzijde op de dissel wordt weer uitgeschoven en de remschoenen komen weer in de ongeremde uitgangspositie.
Om te voorkomen dat bij gas loslaten of geringe remmingen de oplooprem meteen in werking treedt en om bij het wegrijden met ingeschoven oplooprem mechanische schade te voorkomen is in de eerder omschreven pijp een oploopdemper gemonteerd.(zie bovenstaande tekening) De oploopdemper is een enkelwandige hydraulische demper die het in- en uitschuiven enigszins bemoeilijkt. In de met olie gevulde demper zit een zuiger met gekalibreerde openingen. Tijdens het in en uitschuiven wordt de olie via deze openingen van de ene naar de andere zijde van de zuiger geperst. Dit geheel geeft een dempende of vertraagde werking.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinds een paar jaar probeer ik steeds meer inzicht te krijgen in de werking van de oplooprem en in het bijzonder wanneer er met de caravan in de bergen wordt gereden. Berg opwaarts geen probleem voor de oplooprem, maar bij afdalingen is dat anders. De oplooprem stelt zichzelf in werking door de opduwmassa van de caravan. Als je met de auto remt gaat vrijwel direct daarna de oplooprem in werking. De caravan gaat met de auto mee remmen en remt hoofdzakelijk zijn eigen snelheid eruit.Wanneer er op een afdaling wordt gereden en je laat de combinatie in een vrije val naar beneden gaan, dan zijn er geen problemen. Echter de snelheid zal toenemen, gelijk aan de versnelling op de afdaling. Wanneer je gaat afdalen en je remt op de motor af en de snelheid blijft gelijk, zal er een opduwkracht werken op de trekhaak gelijk aan de versnelling op de afdaling. Naar mate de massa van de caravan groter is wordt de opduw kracht groter. De hydraulische oploopdemper zal bij een geringe afdaling de remwerking tegen houden. Gemiddeld genomen mag je zeggen dat na enig tijd de oplooprem langzaam inkomt en de remvoeringen gaan slepen tegen de remtrommel. Slepende remmen betekent slechte warmte afvoer, oververhitting en mogelijk verbrande remvoeringen.
Belangrijk is het om te weten of de rem wel of niet in werking is?
In een eerder stadium hebben we al een paar mechanische hulpmiddelen besproken. (rembeschermer, CDC e.d.) Als de oplooprem wordt tegengehouden betekent dit dat de auto meer remvermogen zal moeten aanspreken om ook de massa van de caravan te remmen. Niet een gelukkige situatie en soms erg gevaarlijk. Wanneer de remmen van de auto gaan falen dan is er totaal geen rem mogelijkheid meer. Ik ben een grote tegenstander van hulpmiddelen gebruik die de rem uitschakelt of in een later tijdstip pas inschakelt. Ik zoek naar een veilige oplossing door gebruik te maken van elektronische signaleringen, waarbij is te zien en te controleren of de oplooprem van de caravan wel of niet in werking is.
Rood is onveilig, oploopdeel is (ver) ingeschoven, de oplooprem is in werking. De aansturing van de led lampjes gebeurt door een tweetal magneetschakelingen, die met caravankit tijdelijk zijn gemonteerd op de disselafdekking. De magneet zit aan de koppeling handle. Afhankelijk van de stand krijg je informatie over de remtoestand.
Met vriendelijke groet
Theo Gerrits
Technisch redacteur NCC